Nauka
i edukacja
Katowice nieprzypadkowo cieszą się tytułem Europejskiego Miasta Nauki 2024. Na mapie Europy wyróżniają się pod względem wysokiej jakości nauczania, innowacyjności badań i interdyscyplinarności niezbędnej do kompleksowego rozwoju.
Uniwersytet Śląski w Katowicach – organizator EUCYS 2024 | Fot.: materiały Uniwersytetu Śląskiego
Siedem uczelni
W mieście działa 11 uczelni (nie licząc seminariów duchownych) i 3 filie, co czyni z niego największy ośrodek szkolnictwa wyższego w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i jeden z większych w Polsce.
Pod koniec 2021 roku wraz z ogłoszeniem informacji o przyznaniu Katowicom tytułu Europejskiego Miasta Nauki 2024 utworzono Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki w celu wzmocnienia współpracy międzyuczelnianej i poszerzenia potencjału Katowic jako Miasta Nauki.
Katowice – kampus Uniwersytetu Śląskiego, lidera Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki | Fot.: archiwum Uniwersytetu Śląskiego
Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki tworzy siedem uczelni
O potędze Konsorcjum Akademickiego najlepiej mówią statystyki. W ramach swojej podstawowej misji uczelnie zrzeszone w konsorcjum kształcą 59 251 studentów na 747 kierunkach i specjalnościach. Edukację i badania prowadzi 6068 nauczycieli akademickich, których wspiera 1787 doktorantów i 4761 pracowników niebędących nauczycielami.
Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach
Najstarsza uczelnia wyższa na Górnym Śląsku. Jej absolwenci zasilają grono najlepszych polskich zespołów kameralnych, symfonicznych, teatrów muzycznych, szkolnictwa muzycznego wszystkich stopni oraz redakcji muzycznych prasy, radia i telewizji. O randze uczelni artystycznej najlepiej mówią sukcesy jej absolwentów, a tych było wiele. Wystarczy wymienić rozpoznawalne w Polsce i za granicą nazwiska absolwentów Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej: Krystyna Prońko, Lora Szafran, Stanisław Sojka, Mieczysław Szcześniak, Ewa Uryga, Iza Zając, Janusz Szrom, Katarzyna Klich i Agnieszka Wilczyńska.
Więcej na stronie: https://am.katowice.pl.
Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
Akademia posiada dwa wydziały: artystyczny (kierunki: grafika i malarstwo) i projektowy (kierunki: projektowanie graficzne i wzornictwo). Choć ASP w Katowicach to jeszcze względnie młoda placówka, to jej studenci zostają doceniani w różnych ogólnopolskich konkursach, co świadczy o wysokim poziomie uczelni. W ramach Akademii funkcjonuje Rondo Sztuki – galeria sztuki współczesnej znajdująca się obok „Spodka”.
Więcej na stronie: https://asp.katowice.pl.
Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach
„Tkwi we mnie coś takiego, co sprawia, że nie interesuje mnie gra o małe stawki. Dla mnie liczy się jedynie »naj«. To mnie bierze naprawdę” – słowa patrona uczelni Jerzego Kukuczki wzięło sobie do serca wielu absolwentów i absolwentek Akademii. Katowicki AWF to, jak głosi tytuł realizowanego tu podcastu, Szkoła Mistrzów. Jego absolwenci i absolwentki reprezentują Polskę na najważniejszych wydarzeniach sportowych. To m.in. Ewa Swoboda (bieg, m.in. złoty i srebrny medal w Halowych Mistrzostwach Europy), Dawid Kubacki (skoczek narciarski, brązowy i złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich oraz złote medale na Mistrzostwach Świata), czy też Anita Włodarczyk (m.in. złoty medal w rzucie młotem na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie i Tokio).
Więcej na stronie: https://awf.katowice.pl.
Politechnika Śląska
Uczelnia składa się z 13 wydziałów i 1 centrum naukowo-dydaktycznego i umożliwia kształcenie aż na 60 kierunkach studiów. Według webometrycznego rankingu uniwersytetów świata z lipca 2023 roku, pokazującego zaangażowanie instytucji akademickich w Internecie, uczelnia zajęła 3. miejsce wśród uczelni technicznych (7. miejsce wśród wszystkich uczelni) w Polsce oraz 824. pozycję pośród wszystkich uczelni na świecie. Jednym z jej absolwentów jest dr Marcin Krupa, prezydent Katowic, który na uczelni uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych.
Więcej na stronie: https://www.polsl.pl.
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach jest jedną z największych uczelni medycznych w kraju i największą w województwie śląskim. Wykształciła już kilka pokoleń lekarek i lekarzy. Uczelnię cechuje innowacyjne podejście do prowadzonych badań, a w jej murach powstało wiele wpływowych projektów. Jednym z najnowszych przykładów jest Zespół HematopoiesISS Team (SUM i UJ Collegium Medicum), który od listopada 2023 roku opracowuje projekt mający na celu zbadanie komórek krwiotwórczych szpiku CD34+ w warunkach Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zespół znalazł się w gronie laureatów i zdobył grant w konkursie „Direction: Space”.
Więcej na stronie: https://sum.edu.pl.
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Działający od 1937 roku Uniwersytet jest jedną z pięciu państwowych uczelni ekonomicznych w kraju i największą uczelnią w regionie kształcącą w zakresie nauk społeczno-ekonomicznych blisko 10 000 studentów. Z tego miejsca wywodzą się wybitni ekonomiści, menadżerowie, przedsiębiorcy i analitycy. Na studentów czeka bogata oferta praktyk zagranicznych, na którą składa się ponad 300 firm na całym świecie. Jednocześnie Uniwersytet Ekonomiczny zdobył 1. miejsce w badaniu satysfakcji studentów zagranicznych w Polsce przeprowadzonym przez StudyPortals (2014).
Więcej na stronie: https://www.ue.katowice.pl.
Uniwersytet Śląski w Katowicach – lider Konsorcjum Akademickiego
Uniwersytet Śląski w Katowicach to nowoczesna uczelnia z długimi tradycjami, w której zdobywa się wiedzę, i dba o relacje. To największa uczelnia akademicka w województwie śląskim i jedna z największych w Polsce. Tworzy ją 8 wydziałów (Humanistyczny; Nauk Przyrodniczych; Nauk Społecznych; Nauk Ścisłych i Technicznych; Prawa i Administracji; Sztuki i Nauk o Edukacji; Teologiczny; Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego) oraz jednostki międzywydziałowe i ogólnouczelniane.
Instytucja jest otwarta na współprace i wywiera znaczący wpływ na życie Katowic. Najważniejszą imprezą, której pomysłodawcą i liderem jest Uniwersytet Śląski to Śląski Festiwal Nauki KATOWICE (działając w tym zakresie w partnerstwie z dziewięcioma śląskimi uczelniami, we współpracy z Miastem Katowice, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią oraz Województwem Śląskim). Organizowane od 2016 roku wydarzenie zdobyło pierwsze miejsce w konkursie na najlepsze inicjatywy komunikacyjno-marketingowe uczelni europejskich – EUPRIO Awards 2019, a także uzyskało nagrodę „Popularyzatora Nauki” PAP w kategorii zespół. Dzięki współpracy siedmiu uczelni publicznych mających swoje siedziby w Katowicach z jednostkami samorządowymi, udało się uzyskać dla Katowic tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024.
Instytucja realizuje ok. 200 projektów badawczych i rozwojowych pozyskanych w konkursach Narodowego Centrum Nauki, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz innych instytucji krajowych. Poza tym na Uniwersytecie działa ok. 250 kół naukowych i artystycznych oraz zachęcające studentów do współpracy: magazyn „Suplement”, „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, Studenckie Studio Radiowe „Egida” oraz Studencki Zespół Pieśni i Tańca „Katowice”.
Uniwersytet Śląski przez wiele lat był kojarzony przede wszystkim z kształceniem humanistycznym, jednak w ostatnim czasie, dzięki realizacji projektów popularyzujących nauki ścisłe, a także inwestycjom w nowe budynki Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii i Centrum Biologii i Bioróżnorodności (które powstaną do 2029 roku) jest to uczelnia coraz bardziej otwarta na dyscypliny STEM (akronim od angielskich terminów oznaczających naukę, technologię, inżynierię i matematykę). Również badaczki i badacze na kierunkach humanistycznych coraz częściej współpracują z naukami ścisłymi tworząc interdyscyplinarne prace i projekty. Jednym z przykładów jest zadanie „Transformersi w szkołach – edukacja na rzecz zielonej transformacji i zachowania kultury górniczej w regionie”, w którym literaturoznawczyni dr hab. Marta Tomczok prof. UŚ z Instytutu Literaturoznawstwa oraz geolożka dr hab. Iwona Jelonek prof. UŚ z Instytutu Nauk o Ziemi prowadzą działania edukacyjne wśród młodzieży, łącząc literaturoznawstwo z naukami o ziemi i ekologią.
Więcej na stronie: https://us.edu.pl.
Śląski Festiwal Nauki KATOWICE
8. edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE odbędzie się w dniach 7-9 grudnia 2024 r. w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Wydarzenie zwieńczy cały rok obchodów przyznania Katowicom tytułu Europejskiego Miasta Nauki 2024.
Śląski Festiwal Nauki to unikatowe, cykliczne wydarzenie popularyzujące naukę, organizowane w Katowicach od 2016 roku. Jego celem jest aktywne zaangażowanie w naukę ludzi w każdym wieku. Na bogaty program festiwalu składają się m.in. wykłady, warsztaty, wystawy, eksperymenty, koncerty i spotkania z gośćmi. Przestrzeń festiwalowa podzielona jest na sześć stref poświęconych przyrodzie, technice, naukom humanistyczno-społecznym, medycynie i zdrowiu, naukom ścisłym i sztuce oraz dodatkowe strefy specjalne. Skalę wydarzenia pokazują wyniki zeszłorocznej edycji.
7. edycja ŚFN KATOWICE i KATOPOLIS
7. edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE organizowana w 2023 roku okazała się dużym sukcesem. Wydarzenie odwiedziło blisko 70 tysięcy osób, a prawie 10 tysięcy śledziło festiwal poprzez transmisje online. Festiwal odwiedziło 120 gości specjalnych z Polski i zagranicy, m.in. Dawid Myśliwiec, Paulina Różyło-Nowicka, prof. dr hab. Andrzej Dragan, prof. Krzysztof Zanussi, Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka, prof. Mike Berners-Lee, prof. Derrick de Kerckhove, Alaina Wood, Greg Foot i dr Niamh Shaw.
Szczególnym wydarzeniem było KATOPOLIS – widowisko rozpoczynające 7. edycję Śląskiego Festiwalu Nauki oraz otwierające obchody Europejskiego Miasta Nauki 2024.
Naukowo-muzyczne widowisko było wynikiem współpracy naukowczyń i naukowców z katowickich uczelni, aktorek i aktorów regionalnych teatrów, a także artystek i artystów polskiej sceny muzycznej, uczelnianych chórów i zespołów muzycznych. Nad ostatecznym kształtem widowiska pracowali: Miuosh – raper i producent muzyczny, Zbigniew Rokita – pisarz, dziennikarz, laureat Nagrody Literackiej „Nike”, dr Jan P. Matuszyński – reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych, a także Mateusz Znaniecki – reżyser filmowy i aktor. Na scenie muzycznej wystąpili: Natalia Grosiak, Julia Pietrucha, Dawid Tyszkowski, Piotr Rogucki, Mela Koteluk, Krzysztof Zalewski, Natalia Szroeder, Igo oraz Jan Stokłosa. Niesamowite doznania muzyczne zapewniły również: Chór Uniwersytetu Śląskiego „Harmonia”, Chór Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Chór Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Akademicki Chór Politechniki Śląskiej, Cieszyńska Orkiestra Dęta Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Stokłosa Collective Orchestra. Na scenie pojawiły się aktorki i aktorzy z Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego, Teatru Korez oraz Teatru Rozrywki: Grażyna Bułka, Marcin Gaweł, Barbara Lubos, Izabela Malik, Mirosław Neinert, Wiesław Sławik i Robert Talarczyk, a także Studencki Zespół Pieśni i Tańca Katowice Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
KATOPOLIS prezentowane w Hali Widowiskowo-Sportowej „Spodek” obejrzało aż 6 tysięcy widzów.
Uczestnicy 7. edycji Śląskiego Festiwalu Katowice | Fot. Matylda Klos
