Historia konkursu
The European Union Contest for Young Scientists (EUCYS) to konkurs organizowany przez Komisję Europejską od 1989 roku.
European Union Contest for Young Scientists
Historia konkursu sięga 1968 roku, kiedy duńska firma Royal Philips zorganizowała jego pierwszą edycję. W 1989 roku decyzją ówczesnego przewodniczącego Komisji Europejskiej EUCYS został przejęty przez KE.
Konkurs miał promować współpracę i wymianę między młodymi osobami zainteresowanymi nauką oraz dać im szansę omówienia swojej pracy z czołowymi badaczkami i badaczami na świecie. Od tego czasu wydarzenie jest nieprzerwanie organizowane, dając pokoleniu młodych badaczy szansę na rozwój kariery naukowej. Pierwszy finał Konkursu odbył się w Brukseli w 1989 roku. Od tego czasu impreza gościła w: Kopenhadze, Zurychu, Sewilli, Berlinie, Luksemburgu, Newcastle nad Tyne, Helsinkach, Mediolanie, Porto, Salonikach, Amsterdamie, Bergen, Wiedniu, Budapeszcie, Dublinie, Moskwie, Sztokholmie, Walencji, Paryżu, Lizbonie, Helsinkach, Bratysławie, Pradze, Warszawie, Sofii, Tallinie, Salamance i Lejdzie.
Według statystyk w konkursie bierze udział więcej uczniów niż uczennic (do 2021 roku było to 2337 mężczyzn na 1146 kobiet), a najwięcej projektów poświęconych jest inżynierii i biologii. Z kolei najchętniej nagradzane są prace z zakresu fizyki, a najrzadziej z inżynierii materiałowej i nauk społecznych. Z biegiem lat rośnie liczba osób zainteresowanych udziałem w konkursie EUCYS. W 1989 roku było ich 53, a w 2024 roku jest już blisko 150 finalistek i finalistów.
Polska w konkursie
Polska uczestniczy w konkursie od 1995 roku. Od tego czasu nagrodzono łącznie 67 projektów polskich uczniów, przyznając im 29 nagród głównych oraz 38 nagród specjalnych, honorowych i dodatkowych.
Katowice są drugim polskim miastem goszczącym EUCYS. W 2014 roku finał konkursu zorganizowano w Warszawie. Zorganizował je Uniwersytet Warszawski razem z Centrum Nauki Kopernik i Krajowym Funduszem na rzecz Dzieci. Partnerem strategicznym przedsięwzięcia była Fundacja PZU. Pierwsze nagrody otrzymali wówczas reprezentanci Czech i Portugalii, a polscy licealiści otrzymali nagrody specjalne: Monika Leończyk staż badawczy we Włoszech, a Jerzy Szuniewicz zdobył nagrodę firmy Intel – wyjazd na targi naukowe Intel ISEF w USA.
- Zwycięzcy
Nasz kraj otrzymał pierwszą nagrodę w EUCYS 10 razy.
Wśród zwycięzców. Piotr Olbryś z Polski | Fot. EUCYS 2024
Laureatami konkursu byli:
- Michał Książkiewicz (Saloniki, 1999), projekt: „Ocena zanieczyszczenia miast za pomocą porostów epifitycznych”;
- Grzegorz Niedźwiedzki (Amsterdam, 2000), projekt: „Nowe odkrycia śladów dinozaurów w Górach Świętokrzyskich”;
- Tomasz Wdowik (Sztokholm, 2006), projekt: „Synteza potencjalnego (beta)-blokera”;
- Magdalena Bojarska (Kopenhaga, 2008), projekt: „Cykle Hamiltona w ujęciu uogólnionym”;
- Aleksander Kubica, Wiktor Pilewski (Paryż, 2009), projekt: „Płytki strefowe spiralne”;
- David Pegrimek, Łukasz Sokołowski (Lizbona, 2010), projekt: „Strategia żerowania mrówki Formica Cinerea”;
- Jakub Nagrodzki (Bratysława, 2012), projekt: „Synteza trimetyloguanozynowych analogów kapu o potencjalnym znaczeniu w terapii genowej”;
- Michał Bączyk, Paweł Piotr Czyż (Mediolan, 2015), projekt: „Badania zachowania oscylatorów pojedynczych i sprzężonych typu on-off na przykładzie oscylatorów butelkowych”;
- Maksymilian Gozdur (Bruksela, 2023), projekt: „Instytucje sprawiedliwościowe przewidziane w procedurze karnej Polski i Francji a standardy rzetelnego procesu zawarte w normach prawa międzynarodowego i procesy resocjalizacji skazanych”.
- Piotr Olbryś (Katowice 2024), projekt: Design of new pyrene-4,5,9,10-tetraone-based heterocyclic derivatives as high-capacity organic cathode materials: a density functional theory study
Wśród zwycięzców: Piotr Olbryś z Polski | Fot. EUCYS 2024
We wrześniu 2023 roku w Brukseli nagrodę główną w wysokości 7000 euro oraz nagrodę honorową w postaci uczestnictwa w Stockholm International Youth Science Seminar otrzymał przedstawiciel Polski, Maksymilian Gozdur. Jury doceniło pracę pt. „Instytucje sprawiedliwościowe przewidziane w procedurze karnej Polski i Francji a standardy rzetelnego procesu zawarte w normach prawa międzynarodowego i procesy resocjalizacji skazanych”, w której młody naukowiec dokonał obszernej analizy z zakresu prawa karnego oraz socjologii prawa. W edycji 2023 sukces odniósł także Szymon Perlicki, specjalista w dziedzinie szyfrów z Wrocławia. Licealista za pracę matematyczną pt. „Nowa metoda konstrukcji blokowych algorytmów szyfrowania odpornych na kryptoanalizę liniową i różnicową” otrzymał nagrodę specjalną, w tym udział w konferencji i stażu naukowym w Bułgarii.
